پنبه

معرفی الیاف پنبه

پنبه جز الیاف سلولزی بوده و از گلوکز ساخته شده است. در پنبه مقداری وکس، پکتین، پکتوز، اسید پکتیک، رنگدانه یا پیگمنت و مواد دیگر نیز وجود دارد. اخیراً تعداد ۱۰۰۰۰ واحد گلوکز که وزن مولکولی ۱۵۸۰۰۰۰ را نشان میدهد. سطح مقطع و تصویر طولی الیاف پنبه در زیر میکروسکوپ نوری، حالت لوبیایی شکل دارد و مغز لیف یا لومن به صورت خطی دیده میشود. که در مقطع عرضی، لیف پنبه از دو قسمت، دیواره سلولزی و حفره میانی با نام لومن تشکیل شده است. دیواره سلولزی، بخش عمده لیف پنبه را تشکیل می دهد و ضخامت آن بیانگر میزان رشد یا به عبارتی رسیدگی الیاف پنبه است. هر چه دیواره سلولزی ضخیم تر باشد، الیاف پنبه رسیده تر خواهند بود در نتیجه استحکام و جذب رطوبت الیاف بیشتر است و در عملیات رنگرزی، رنگ پذیری بهتری خواهند داشت.

به دلیل وجود مقداری پکتوز و رنگدانه طبیعی، همواره پنبه خام به رنگ زرد تمایل دارد. به طور تخمینی ۲۵ میلیون تن پنبه در هر سال تولید میشود. این میزان برابر با سطح زیر کشت 5.2 درصد از زمینهای کشاورزی روی زمین است. چین بزرگترین تولیدکننده پنبه در جهان است و بیشتر پنبه خود را، در داخل کشور به مصرف میرساند. ایاالت متحده آمریکا برای سال های متمادی بزرگترین صادرکننده پنبه در جهان بوده است.

الیاف پنبه از سه جهت کلی مورد بحث قرار میگیرد:

· پارامترهای کمی )مانند طول الیاف، میکرونر

( · رنگ الیاف پنبه

 · میزان ناخالصی و مواد خارجی موجود در میان الیاف پنبه

در این فصل به بررسی کلیه موارد اثرگذار بر کیفیت الیاف پنبه پرداخته می شود و در نهایت شاخصی کلی و جهانی برای الیاف پنبه تعریف می شود.

طول الیاف

معمولأ طول الیاف به صورت طول متوسط نیمه بالایی تعریف می شوند. طول الیاف رابطه مستقیمی با رقم پنبه دارد اما قرار گرفتن گیاه پنبه در معرض دمای نامناسب، کمبود آب یا کمبود مواد مغذی نیز میتواند در کوتاهتر شدن الیاف موثر باشد. طول الیاف در استحکام نخ، یکدستی نخ و بازدهی ریسندگی اثرگذار است. بر اساس استاندارد آمریکا برای طول الیاف پنبه دسته بندی زیر تعریف شده است:

· پایینتر از 99/0 اینچ )25 میلیمتر(: کوتاه

· بالاترین از 1/26 اینچ )32 میلیمتر(: بسیار بلند

یکنواختی در طول

نسبت بین طول متوسط کل و طول متوسط نیمه بالایی الیاف را طول یکدستی می گویند که بصورت درصد بیان میشود. اگر تمامی الیاف در یک عدل دارای طول یکسان باشند، طول متوسط کل و طول متوسط نیمه باالیی الیاف یکسان شده و در نتیجه یکدستی طول عدد 100 %خواهد شد. اگرچه به دلیل تفاوتهای طبیعی طول الیاف با یکدیگر، یکدستی طول الیاف همواره کمتر از 100 %خواهد بود. یکنواختی در طول در استحکام نخ و بازدهی ریسندگی تاثیرگذار است. نمونه الیافی که دارای شاخص یکدستی طول پایین باشند دارای درصد بالایی از الیاف کوتاه است. چنین پنبه های ریسندگی را سختتر کرده و احتمالأ نخ کم کیفیتی را تولید میکند. در استاندارد آمریکا این پارامتر طبق موارد زیر دستهبندی میشود:

· زیر 77 :%خیلی پایین

·متوسط: 82 %تا80 %

· بالای 85 :%بسیار بالا